Eczeem onder de loep

Eczeem is een kwaaltje dat steeds vaker opspeelt. Leuk is het helemaal niet. Het jeukt, trekt en brandt. Krabben is uit den boze want dat maakt het meestal erger. Wat is het precies en wat kan je eraan doen? Dit gaan we hieronder van naderbij bekijken.


Eczeem is een ontsteking van de huid waarbij een rode schilferende huid kenmerkend is. Kloven, bultjes of blaasjes kunnen ontstaan op de plaatsen waar het eczeem heerst. De oorzaken kunnen uiteenlopend zijn, maar de kenmerken zijn gelijkaardig. Eczeem ontstaat wel makkelijker bij mensen met een droge huid, aangezien de huidbarrière daar al minder sterk is. Niettegenstaande kan het net een droge huid veroorzaken doordat er een tekort aan vocht ontstaat op de aangetaste plaatsen. Eczeem is niet besmettelijk maar erg vervelend. 


Er bestaan verschillende soorten eczeem, ingedeeld aan de hand van de uiting en oorzaak van de ontsteking. We bespreken contacteczeem, atopisch eczeem, netelroos en dermografie. 


Contacteczeem is een van de meest voorkomende soorten. Het wordt ook wel eens contactallergie genoemd. Dit is een reactie van de huid bij het aanraken of in contact komen van de huid met een bepaalde stof. Geurstoffen en bewaarmiddelen in cosmetica, metalen (vooral nikkel), haarverf, wol, wasmiddelen of andere chemische stoffen zijn enkele van de bekendere allergenen. Wanneer een van deze allergenen in contact komen met de huid van een daaraan gevoelige persoon, dan wordt het immuunsysteem gealarmeerd en geactiveerd. Dit kan dan leiden tot een ontstekingsreactie. Soms kan men jaren geen verschijnselen hebben en plots allergisch reageren op een bepaalde stof. Zo veel mogelijk vermijden is dan de boodschap.


Atopisch eczeem is eerder een erfelijke aandoening. Er zou een verband bestaan met andere allergische aandoeningen zoals hooikoorts en astma. Ook zouden mensen met dit soort eczeem sneller een allergie ontwikkelen aan huisstofmijt, huisdieren of pollen. De oorzaak kan men vinden in de huid zelf. De huidbarrière, die de vervuilende stoffen buiten zou moeten houden, is minder sterk. De huid kan hierdoor ook minder water ophouden en droogt uit. De huidbarrière kan aldus makkelijker doorbroken worden door irriterende stoffen die dieper in de huid voor ontstekingen zorgen. Om dit te helpen voorkomen dienen schadelijke stoffen zoals detergenten, maar ook sigarettenrook, ruwe kledij, zweet, te warme temperaturen en stress zoveel mogelijk vermeden te worden. De huidbarrière kan in tact worden gehouden door hydraterende crèmes en allergenen zoveel mogelijk te vermijden.
Atopisch eczeem komt meestal al voor bij baby’s vanaf de leeftijd van drie maanden. Het kenmerkt zich door rode wangen met soms kleine blaasjes. Bij oudere kinderen is de ontsteking vaker te vinden in de huidplooien zoals de knieën en ellebogen, of op de handen en voeten. Ook volwassenen ondervinden op deze plaatsen last, maar bij hen komt het vaker tot uiting in het gezicht en de hals. Toch kan het zijn dat het atopisch eczeem jaren uitblijft. Het kan pas na een hele tijd terug opkomen. 


Netelroos (ook urticaria) daarentegen is eerder een opflakkerende uitslag die in minder dan 24 uur weer wegtrekt. Er ontwikkelt zich een immunologische reactie in het lichaam die voor deze uitslag zorgt. Het lichaam zal histamine uitscheiden om zich te verdedigen. Histamine zorgt ervoor dat de bloedvaten uitzetten en dat er vocht naar de huid wordt geduwd. Netelroos kan men herkennen aan rode plekjes of witte, verdikte plekken op een groot deel van het lichaam. Dit komt alsmede voor bij voedingsallergie zoals schaal- en schelpdieren, en contactallergenen, maar ook bij insectenbeten of zonneallergie. Antihistaminica helpen bijna onmiddellijk de jeuk te verminderen. Daarnaast dient steeds nota genomen te worden van de mogelijke allergeen. Vrouwen hebben hier vaker last van dan mannen. 


Dermografisme tot slot is een variant van netelroos die zich kenmerkt door het snel opzwellen van de huid na het krabben. Een rood omrande, jeukende lijn wordt zichtbaar op die specifieke plaats. Deze ontstaat ongeveer 5 à 10 minuten na het krabben en kan alweer even snel verdwijnen. Ook hier speelt histamine een rol. Door het snel wegebbende karakter is medicatie amper noodzakelijk. Deze aandoening is niet gevaarlijk, maar er is hier nog weinig over gekend.